آهن اسفنجی منبعی با عیار بالا برای ساخت آهن و فولاد است که از بازیافت کانی آهن طبیعی یا فرآوری شده بدون رسیدن به دمای ذوب، به دست می آید. در این روش گندله سنگ آهن که دارای عیار ۶۷ درصد می باشد احیا گردیده و حاصل آن آهن اسفنجی (گندله متخلخل) با Fe حدود ۹۲ درصد بدست می آید. محصول واحد احیاء بدون گذراندن قسمت خنک کاری در کوره و با دمای در حدود ۶۰۰ درجه سانتی گراد به بخش فولادسازی برای شارژ مستقیم کوره انتقال می‌یابد.
آهن اسفنجی پس از ذوب و احیا در فولاد سازی، در فرآیند ریخته گری به شکل محصولاتی مانند اسلب (تختال)، بیلت( شمش) و میلگرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه در حدود ۵% از فولاد جهان از آهن اسفنجی تولید می‌شود و این روند رو به افزایش است.
آهن اسفنجی، از احیای مستقیم سنگ آهن بدست می آید و اصطلاحاً به آن DRI نیز گفته می شود.
کاربرد آهن اسفنجی
کاربرد آهن اسفنجی در کوره های القائی به عنوان یکی از مهم ترین کاربردهای آن می باشد. می توان گفت که استفاده از آهن اسفنجی، در کوره های القائی قادر است که نزدیک به ۵۰ درصد، جایگزین قراضه آهن شود و همچنین استفاده از آهن اسفنجی تحولی بزرگ در ریخته گری مداوم (CCM) صنعت فولاد می باشد.
تقریباً در همه روش های تولید فولاد استفاده از آن مقدور می باشد. بسیاری از واحدهای کوچک و بزرگ تولید فولاد در کشور از این روش‌ها استفاده می کنند. ایران منابع طبیعی در دسترس تری برای احیای مستقیم دارد. آهن اسفنجی جایگزین مناسبی برای ضایعات آهن می باشد بنابراین می توانیم درصد بالایی از مواد اولیه جهت تامین ذوب مورد نیاز واحدهای فولادسازی را به جای استفاده از ضایعات، از طریق آهن اسفنجی تامین کنیم.
احیای مستقیم سنگ آهن، از طریق منابع گازی یا زغال سنگ صورت می پذیرد. انتخاب روش احیای مستقیم سنگ آهن، وابسته به محل قرارگیری کارخانه تولیدکننده و منابع موجود در دسترس می باشد. به عنوان مثال در کشور ایران، با وجود منابع غنی گازی، انتخاب منابع گازی، انتخابی معقولانه تر می باشد و گاز به عنوان ماده احیا کننده مورد استفاده قرار می گیرد. همانطور که می دانید، استفاده از منابع زغال سنگ برای احیاسازی، مشکلات آلودگی هوا را نیز در پی دارد و دسترسی به معادن آن کار آسانی نیست ولی در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده آهن اسفنجی در دنیا، کشور هندوستان می باشد که از منابع زغال سنگ استفاده می کند.
